ارز دیجیتال دای (DAI) چیست؟
ارز دیجیتال دای چیست؟ دای یکی از استیبل کوین ها محسوب می شود که امنیت و پایداری معاملات و سرمایه گذاری شما در بازارهای رمزارز را تضمین می کند. یکی از محبوب ترین و درخشان ترین ارز دیجیتال ها در بین استیبل کوین ها همین دای (DAI) است که به صورت غیرمتمرکز و با ساختاری منحصر به فرد پایدار و شفاف است. در این مطلب از کوین اکسو می توانید با ویژگی ها و مزایا و معایب ارز دیجیتال دای بیشتر آشنا شوید.
ارز دیجیتال دای (DAI) چیست؟
ارز دیجیتال دای DAI یک استیبل کوین غیرمتمرکز و نوآورانه است که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد. برخلاف استیبل کوینهای متمرکز مانند تتر که توسط یک شرکت یا نهاد مرکزی کنترل میشوند، دای توسط قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین اتریوم به صورت خودکار و غیرمتمرکز مدیریت میشود.
این ارز دیجیتال تلاش میکند ارزش خود را معادل یک دلار آمریکا حفظ کند، اما به جای پشتوانه دلارهای فیزیکی، از سیستم وثیقهگذاری استفاده میکند. به این صورت که کاربران میتوانند ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم ETH را در قراردادهای هوشمند قفل کنند و در ازای آن، توکنهای دای دریافت نمایند. ساختار غیرمتمرکز دای باعث شفافیت و استقلال بیشتر آن نسبت به استیبل کوینهای متمرکز شده است. همچنین، با استفاده از قراردادهای هوشمند، فرآیند ایجاد و مدیریت دای به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی انجام میشود.
اگر مایل به آشنایی بیشتر با این ارز دیجیتال غیرمتمرکز و نحوه عملکرد آن هستید، در ادامه جزئیات بیشتری درباره چگونگی کار پروتکل Maker و سیستم وثیقهگذاری دای را توضیح خواهیم داد.
تاریخچه دای، اولین استیبل کوین غیرمتمرکز
شروع دای با ایجاد میکر دائو در سال ۲۰۱۴ بود. از آن زمان به بعد هدف این پروژه ایجاد یک دائو به منظور داشتن یک ارز با ارزش ثابت در اتریوم بوده است. این یک ایده کاملاً جدید بود و تا آن زمان مشابه آن در دنیای ارزهای دیجیتال وجود نداشت؛ به همین دلیل توسعه دهندگان آن زمان کافی را صرف طراحی یک پیشنهاد شفاف در مورد نحوه اجرا کردن موفق این طرح کردند.
حاصل تمام تحلیلها و تلاشها ایجاد و راهاندازی اولین نسخه دای (که حالا با نام سای (SAI)، شناخته میشود) بود. با این ترتیب، دای به اولین ساختار یک استیبل کوین بسیار غیر متمرکز تبدیل شد. کنترل و مدیریت دای توسط قراردادهای هوشمند نه توسط ارز فیات در یک حساب بانکی انجام میشد. علاوه بر این، تمام متغیرهای این استیبل کوین توسط یک دائو تعیین میشد که دارندگان توکن میکر میتوانستند در آن شرکت کنند.
روی کار آمدن دای به اکوسیستم دیفای که تنها چند ماه از عمر آن میگذشت رونق زیادی بخشید و گواه این بود که هنوز اتفاقات بسیار بزرگی در راه است. از آن زمان به بعد دای یکی از مورد توجهترین پروژههای استیبل کوین در دنیای ارز دیجیتال بوده است. شفافیت، پذیرش گسترده و انعطاف پذیری بسیار زیاد باعث شده پروژه دای به یک مدل توسعه در دنیای رمز ارزها تبدیل شود.
نسخه قدیمی دای حالا سای نامیده میشود و به عنوان دای تک وثیقهای شناخته میشود زیرا در آن برای ایجاد دای تنها امکان استفاده از اتریوم به عنوان وثیقه وجود داشت. اولین دارایی رمز ارزی به جز اتریوم که در سیستم جدید دای چند وثیقهای پذیرفته شد توکن بیسیک اتنشن توکن (BAT) بود.
چرا DAI مهم است و چه نیازی به استیبلکوینها داریم؟
رمزارز باثبات یا StableCoin یک دارایی دیجیتالی است که روی بلاکچین صادر میشود و ارزش آن به یک دارایی فیزیکی مثل دلار یا طلا وابسته یا پگ (Peg) شده است. استیبل کوینها انواع مختلفی دارند و دارای پشتوانههای مختلف از پول نقد، اوراق تجاری، طلا، رمزارزها و غیره هستند. همچنین رمزارزهای باثبات بدون پشتوانه و الگوریتمی هم داریم که فرکس (Frax) نمونهای از آن است.
اسم استیبل کوینها دلیل اصلی وجود آنها را نشان میدهد. رمزارزها داراییهای به شدت پرنوسان هستند که همین مشکلات زیادی ایجاد میکند. نمیتوان از آنها برای انجام معاملات روزانه و تجارت استفاده کرد. نه خریدار حاضر است توکنی که احساس میکند ارزشش افزایش پیدا میکند را برای یک خرید ۲۰ دلاری خرج کند. نه فروشنده حاضر است در ازای محصول ۲۰ دلاری رمزارزی دریافت کند که شاید جند ساعت بعد ارزشش نصف شود. در مورد رمزارزی مثل بیتکوین، علاوه بر نوسان قیمت بحث مدت زمان تایید و نهایی شدن تراکنش هم مطرح است.
موضوع دیگر به معاملات و ترید رمزارزها باز میگردد. وقتی هر دو جفت معاملاتی (Pair) دارای نوسان باشند، برنامهریزی و محاسبه سود و زیان برای معاملهگران بسیار سخت میشود. همچنین در مواقعی که بازار خرسی میشود، افراد میخواهند رمزارزهای خود را تبدیل به یک دارایی باثبات کنند.
بنابراین رمزارزهای باثبات را میتوان در خریدهای روزانه و تجارت استفاده کرد و از مزایای کریپتوکارنسی مثل شفافیت، ۲۴ساعته و بدون مرز بودن بهره برد، همین امر میتواند منجر به پذیرش بیشتر ارزهای دیجیتال نزد عموم مردم شود. معامله ارزهای دیجیتال با جفتی که یک طرفش ارزش ثابتی داشته باشد، راحتتر میشود. همچنین در بازارهای نزولی افراد دارایی خود را یک Stablecoin تبدیل میکنند و جلوی خروج سرمایه از بازار ارزهای دیجیتال گرفته میشود.
دای چطور تولید میشود و چگونه کار میکند؟
ارز دیجیتال دای DAI از طریق سیستم وثیقهگذاری در پروتکل Maker تولید میشود. این فرآیند به این شکل است:
کاربران میتوانند ارزهای دیجیتال دیگری مانند اتریوم (ETH) را در قراردادهای هوشمند پروتکل Maker به عنوان وثیقه قفل کنند.
در ازای این وثیقه، قراردادهای هوشمند به صورت خودکار توکنهای دای را به کاربران اعطا میکنند. این توکنها در واقع وامهایی هستند که با وثیقهگذاری داراییهای دیجیتال ایجاد شدهاند.
ارزش وثیقهگذاری شده باید همیشه بیشتر از ارزش توکنهای دای دریافتی باشد تا از ریسک نکول یا کسری وثیقه جلوگیری شود.
برای بازپسگیری وثیقه، کاربران باید توکنهای دای را به قراردادهای هوشمند بازگردانند و هزینهای را نیز پرداخت کنند.
این سیستم وثیقهگذاری، ساختار غیرمتمرکز دای را تأمین میکند و امکان تولید و مدیریت خودکار آن را توسط قراردادهای هوشمند فراهم میآورد. توکنهای دای تولید شده، یک استیبل کوین با استاندار ERC20 هستند که میتوانند در صرافی ارز دیجیتال معامله شوند یا در برنامههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و بازیهای بلاک چینی مورد استفاده قرار گیرند.
چرا دای همیشه ۱ دلار است؟
همان قانون عرضه و تقاضا سنتی در مورد داراییهای رمز ارزی هم صدق میکند. زمانی که قیمت دای به کمتر از ارزش تعیین شده آن یعنی ۱ دلار میرسد، میکر دائو نرخ بهره وامها را افزایش میدهد؛ به این ترتیب مشتریان تشویق میشوند تا توکنهای دای قرض گرفته خود را پس بدهند تا بهره سنگینی ندهند.
میکر توکنهای دای برگشتی را از بین میبرد در نتیجه عرضه آن کمتر و قیمت آن بالا میرود. زمانی که قیمت دای بیشتر از ۱ دلار شود میکر با اجرای یک مکانیسم کاملاً مخالف حالت قبل قیمت استیبل کوین را پایین میآورد.
میکر دائو به عنوان صاحب پروتکل دای میتواند تغییرات خاصی را در قراردادهای هوشمند دای ایجاد کند و به عنوان مثال، انواع وثیقه پذیرفته شده، نسبتهای وثیقه و نرخ بهره برای وامدهی یا ذخیره دای را کنترل کند.
اما چگونه میکر با این وجود کماکان غیر متمرکز محسوب میشود؟ هر تغییری که در قراردادهای هوشمند ایجاد شود برای همه شرکتکنندگان در بلاکچین قابل مشاهده است. به این ترتیب دای به طور کامل دارای شفافیت و اطمینانپذیری بلاکچین است.
کاربرد دای چیست؟
رمزارز DAI تمام کاربردهای معمول یک Stablecoin را دارد، میتوان از آن برای معاملات و تجارت استفاده کرد. همچنین در پلتفرمهای مختلف دیفای، استخرهای نقدینگی زیادی با پیر دای وجود دارند؛ بنابراین برای تامین نقدینگی میتوان از آن استفاده کرد. به چز این موارد دو کاربرد خاص دیگر نیز برای بزرگترین استیبل کوین غیرمتمرکز بازار نیز وجود دارد:
اهرم غیرمتمرکز: اگر میزانی اتر دارید و اعتقاد دارید که قیمت ETH افزایش پیدا میکند، میتوانید آن را وثیقه کرده و DAI وام بگیرید. سپس با این وام اتر خریده و مجدد این فرآیند را بارها تکرار کنید. به این صورت شما در اصل از یک اهرم غیرمتمرکز استفاده میکنید.
آربیتراژ: قیمت دای در Oasis همیشه یک دلار است، در حالی که در صرافیها ممکن است بیشتر یا کمتر باشد. این اختلاف قیمت، فرصت آربیتراژ را فراهم میکند که در اصل یکی از مکانیزمهای میکر برای حفظ ثبات قیمت است.
مقایسه دای با سایر استیبل کوینها
دای را میتوان با دو استیبل کوین پرطرفدار دیگر یعنی تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC) مقایسه کرد. این سه ارز دیجیتال همگی با هدف حفظ ارزش پایدار معادل یک دلار آمریکا طراحی شدهاند، اما از لحاظ ساختار و نحوه عملکرد، تفاوتهای قابل توجهی با یکدیگر دارند. در ادامه، به بررسی مقایسهای دای با تتر و USDC و تمایزات اصلی آنها خواهیم پرداخت.
دای در برابر تتر
دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که توسط وثیقهگذاری چندگانه ارزهای دیجیتال مانند اتر پشتیبانی میشود و توسط قراردادهای هوشمند و الگوریتمهای بلاک چین اتریوم به صورت خودکار مدیریت میگردد. در مقابل، تتر یک استیبل کوین متمرکز است که توسط شرکت Tether Limited کنترل میشود و ادعا میکند دارای پشتوانه دلارهای فیزیکی در ذخایر خود است.
علیرغم ادعای پشتیبانی کامل با دلار، تتر همواره با شبهات زیادی درباره شفافیت ذخایر و پشتوانه واقعی خود روبرو بوده است. اما دای به دلیل ساختار غیرمتمرکز و کدهای منبع باز خود، از شفافیت و اعتماد بیشتری برخوردار است. بنابراین، در حالی که تتر استیبل کوین بزرگ و پرطرفداری است، دای به عنوان یک گزینه غیرمتمرکز با مکانیزم پشتیبانی شفافتر، میتواند برای کاربرانی که اصل تمرکززدایی را مهم میدانند، جذابتر باشد. برای خرید تتر میتوانید از طریق صرافیهای معتبر مانند نوبیتکس اقدام نمایید.
دای در برابر یواسدی کوین
دای یک استیبل کوین کاملاً غیرمتمرکز است که توسط پروتکل Maker که یک اپلیکیشن غیرمتمرکز dApp روی بلاک چین اتریوم است، اداره میشود. در مقابل، USDC یک استیبل کوین متمرکز است که توسط کنسرسیوم Centre که یک شرکت فناوری مالی است، منتشر و مدیریت میشود. از نظر مکانیزم حفظ ارتباط با دلار، دای از سیستم وثیقهگذاری بیش از حد با ارزهای دیجیتال استفاده میکند، در حالی که USDC پشتوانه فیزیکی شامل اوراق قرضه خزانهداری آمریکا و وجوه نقد دارد.
هرچند USDC متعهد به شفافیت و تطابق با مقررات است و ذخایر آن توسط شرکت حسابرسی دلویت به صورت ماهانه گواهی میشود، اما دای به دلیل ساختار غیرمتمرکز و کد منبع باز خود، از استقلال و عدم وابستگی به نهاد خاصی برخوردار است. بنابراین، انتخاب بین دای و USDC بستگی به اولویت کاربر بین تمرکززدایی کامل یا شفافیت و مطابقت با مقررات دارد.
مقایسه
دلار کوین
تتر
دای
نوع
استیبل کوین متمرکز
استیبل کوین متمرکز
استیبل کوین غیرمتمرکز
مدیریت
توسط کنسرسیوم Centre
توسط شرکت Tether Limited
توسط قراردادهای هوشمند و MakerDAO
پشتوانه
پشتوانه اوراق قرضه و وجوه نقد دلاری
ادعای پشتوانه دلار فیزیکی (اما با شبهات)
وثیقهگذاری با ارزهای دیجیتال
شفافیت
گواهی ماهانه ذخایر توسط دلویت
شبهات در مورد ذخایر و پشتوانه واقعی
کد منبع باز و ساختار شفاف
تطابق با مقررات
تطابق با مقررات آمریکا
عدم تطابق کامل با مقررات آمریکا
غیرمتمرکز و مستقل از مقررات
مزایا برای ایرانیها
–
انتقال آسان و ارزانقابلیت تبادل و نقدشوندگی بالاشفافیت و امنیت بالا
عدم کنترل توسط نهاد خارجی عدم خطر فریز شدن دارایی به دلیل تحریمهااستقلال از مقررات خارجی
مزایا و معایب ارز دیجیتال دای
از مزایای رمز ارز دای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دای یک استیبل کوین امن و غیر متمرکز با سابقه امنیتی طولانی است.
به بانک وابستگی ندارد زیرا یک استیبل کوین کاملاً متفاوت از تتر است. به عبارت دیگر، خطر دائمی بسته شدن یا توقیف حساب بانکی که از کل پروتکل پشتیبانی میکند دای را تهدید نمیکند و یا لازم نیست کاربران نگران این باشند که پشتوانه استیبل کوین به بانک سپرده میشود یا خیر.
دای ایجاد ابزارهای غیر متمرکز مبادله و تأمین مالی را تسهیل میکند. در واقع، دای یکی از پذیرفتهشدهترین ارزها در دنیای دیفای و صرافیهای غیر متمرکز است.
سیستم «ثبات» اثبات شده دای باعث ایجاد اطمینان کاربران به عملکرد آن میشود. حتی در بدترین حالتها میکر دائو توانسته است ثبات دای را در اندازه قابل قبول حفظ کند و در واقع آن را به مرور زمان بهبود بخشیده است.
دای به راحتی در دسترس است و به حریم خصوصی کاربران خود احترام میگذارد. هر کسی میتواند بدون نیاز به احراز هویت یا ارائه کردن اطلاعات خود به اشخاص ثالث به سیستم دسترسی پیدا کند.
امکان ایجاد اعتبار و بهره برای اعتبار مذکور که دای را به گزینهای بسیار مناسب برای سرمایهگذاری تبدیل میکند.
دای در حال حاضر یکی از بزرگترین اکوسیستمهای دیفای در جهان است.
استیبل کوین دای در بسیاری از صرافیها پشتیبانی میشود.
اما از جوانب منفی دای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دای از نظر فنی کمی پیچیده است که این دسترسی افرادی که تازه وارد دنیای دیفای شدهاند به آن را کمی دشوار میکند.
تنوع کم ارزهای پذیرفتهشده به عنوان وثیقه یکی از مشکلات سیستم دای است. در واقع، توکنهایی مانند کامپاوند یا وای اف آی هنوز به عنوان وثیقه پذیرفته نمیشوند در حالی که مانا (یک توکن کمتر شناختهشده) پذیرفته میشود.
استفاده از صندوق میکر (Maker Vault) خطراتی به همراه دارد. به یاد داشته باشید که برای تولید دای باید مالکیت داراییهای خود را به یک قرارداد هوشمند منتقل کنید تا بتواند در صورت رکورد بازار داراییهای شما را بفروشد. هر صندوقی که دای ایجاد میکند یک قیمت تسویه دارد که معادل قیمت دارایی پایه است که صندوق به آن قیمت نقد میشود.
استفاده از صندوق با اهرم ریسک بیشتری دارد. اگرچه استفاده از اهرم باعث چند برابر شدن سود میشود اما میتواند زیان احتمالی را هم متناسب با میزان اهرم افزایش دهد. کاربران به طور معمول برای در امان ماندن از خطرات بازار و در نتیجه لیکوید شدن میزان وثیقه بیشتری در پلتفرم قرار میدهند.
قراردادهای هوشمند شفاف و غیرقابل تغییر، اما قابل هک شدن هستند. هیچ تضمینی برای هک نشدن قراردادهای هوشمند مانند هک معروف دائو وجود ندارد.
آموزش خرید و فروش دای DAI
دای DAI یک ارز دیجیتال تضمین شده با دارایی است که توسط پروژه غیرمتمرکز MakerDAO ایجاد شده است. دای میتواند از طریق صرافیهای متمرکز یا غیرمتمرکز خریداری شود. صرافیهای متمرکز مانند نوبیتکس، فضایی را برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال با پرداخت پول نقد از طریق کارتهای بانکی فراهم میکنند. در صرافیهایی نظیر نوبیتکس، میتوانید برای خرید ارز دیجیتال دای را با استفاده از ارزهای فیات یا سایر ارزهای دیجیتال خریداری کنید.
از طرف دیگر، صرافیهای غیرمتمرکز مانند Uniswap و Kyber Network امکان مبادله غیرمتمرکز دای را با سایر توکنهای ERC-20 فراهم میکنند. در این صرافیها، معاملات بدون نیاز به واسطه و به صورت غیر متمرکز انجام میشود.
دای در کدام بلاکچینها پشتیبانی میشود؟
براساس اطلاعات کوین مارکت کپ، دای (DAI) در شبکههای زیر پشتیبانی میشود:
Ethereum
Avalanche
Polygon
BNB Smart Chain
Fantom
Arbitrum
Optimism
Cronos
Celo
Kava
Fuse
بنابراین دای در اکوسیستمهای مختلف بلاک چین از جمله شبکه اصلی اتریوم، شبکههای لایه ۲ مانند آربیتروم و آپتیمیزم، و همچنین بلاک چینهای موازی دیگر مانند آوالانچ، پالیگان و BNB قابل استفاده است.
بهترین کیف پولها برای ارز دیجیتال دای
در دنیای ارزهای دیجیتال، انتخاب یک کیف پول امن و قابل اعتماد برای نگهداری داراییهای دیجیتال شما حیاتی است. با وجود گزینههای متعدد، سه مورد از برترین کیف پولها برای نگهداری دای را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
کیف پول همهکاره تراست ولت (Trust Wallet)
تراست ولت یک کیف پول ارز دیجیتال غیرمتمرکز و کاربرپسند است که در سال 2017 معرفی شد و در سال 2018 توسط صرافی بزرگ Binance خریداری شد. این کیف پول دارای رابط کاربری ساده و جذابی است که حتی برای تازهکاران هم آسان است. علاوه بر پشتیبانی از ارزهای دیجیتال متنوع، امکانات امنیتی قدرتمندی مانند رمزگذاری و نسخه پشتیبان از کلیدهای خصوصی ارائه میدهد. با این کیف پول کاربران میتوانند از طریق صرافیهای غیرمتمرکز داخلی، به راحتی ارزهای دیجیتال خود را مبادله کنند. با وجود محبوبیت بالا، تراست ولت یک کیف پول گرم است که از شیوه ذخیره آنلاین استفاده میکند و به اندازه کیف پولهای سختافزاری ایمن نیست.
(MetaMask wallet) کیف پول متامسک دروازه ورود به دنیای دیفای
متامسک یک کیف پول ارز دیجیتال قابل استفاده با مرورگر و موبایل است که به طور اختصاصی برای بلاک چین اتریوم و شبکههای سازگار با آن طراحی شده است. این کیف پول رایگان و منبع باز، به عنوان پُلی میان مرورگرهای وب معمولی و دنیای غیرمتمرکز اتریوم عمل میکند. متامسک به کاربران این امکان را میدهد تا به راحتی با اپلیکیشنهای غیرمتمرکز اتریوم تعامل داشته باشند و ارزهای دیجیتال خود را در آن نگهداری کنند. علاوه بر اتریوم این کیف پول از شبکههای دیگری مانند بایننس اسمارت چین و پالیگان نیز پشتیبانی میکند. متامسک با رابط کاربری ساده و امکانات امنیتی قدرتمند، یکی از محبوبترین کیف پولهای ارز دیجیتال در میان کاربران است.
کیف پول لجر، پناهگاه امن برای داراییهای دیجیتال (Ledger Wallet)
کیف پول لجر یکی از محبوبترین و امنترین کیف پولهای سختافزاری برای نگهداری ارزهای دیجیتال است. این کیف پول داراییهای شما را در یک محیط آفلاین و کاملاً جدا از اینترنت نگهداری میکند که این موضوع خطر هک شدن را به شدت کاهش میدهد. لجر با استفاده از پروتکلهای امنیتی پیشرفته و بدنه فولادی مقاوم، امنیت بینظیری را برای کاربران فراهم میآورد. علاوه بر امنیت بالا، این کیف پول از بیش از ۱۵۰۰ ارز دیجیتال از جمله بیتکوین، اتریوم و ریپل پشتیبانی میکند. با این حال، لجر یک محصول تجاری است و برخلاف بسیاری از کیف پولهای نرمافزاری، رایگان نیست. اما برای کاربرانی که داراییهای زیادی دارند، به خاطر امنیت بینظیرش ارزش خرید دارد.
سخن آخر
دای با این ادعای بلندپروازانه که به مردم امکان انتقال فوری دلار در سراسر جهان، به هر میزان و بدون خطر را میدهد میتواند حوزه دیفای را متحول کند. این اتفاق میتواند اولین گام در جهت پیادهسازی کامل دنیای تجارت بر روی شبکه بلاکچین و پایان دادن به تعطیلیهای احتمالی و مشکلاتی باشد که در امور مالی و تجارت غیر بلاکچین دیده میشود. امید میرود در مورد میکر و دای اخبار و نظرات بیشتر و بیشتری منتشر شود زیرا هنوز در ابتدای مسیری هستیم که میتواند به متحول شدن امور منتهی شود و زمینه را برای تحقق پتانسیل کامل فناوری بلاکچین فراهم کند.